Op internet circuleert het verhaal dat het feit dat de A 440 Hertz is een nazi-complot is.
Klassieke orkesten houden tegenwoordig 442 Hz aan, ietsje hoger, soms zelfs 443, maar goed.
432 Hz (lager dus) zou volgens het complot-verhaal veel beter zijn, sterker nog, heilzaam.
Op internet kun je hier, vooral bij de zweverige mensen, van alles over vinden.
Hier is een plaatje van water dat resoneert op 432 en niet op 440. En omdat mensen voor een groot deel uit water bestaan zou dit ook op ons van toepassing zijn.
Maar... ehhh.. Op welke hoogte water resoneert hangt toch af van het volume water? Of heb ik dat fout?
Als je een hoeveelheid hebt die resoneert op 432 dan zal die inderdaad niet resoneren op 440. Want die twee frequenties zijn vals ten opzichte van elkaar.
In een filmpje wordt een stukje muziek afgespeeld op 432 en daarna op 440. Maar als je goed luistert dan hoor je dat na het eerste stuk de toonhoogte omhoog 'gedraaid' wordt. En dat is valsspelen. Je moet het opnieuw inspelen. Want dit zogenaamde 'spinnen' beïnvloedt de boventonen.
Die vermaledijde 440 Hertz zou in 1939 door Goebbels ingevoerd zijn.
440 Hz zou agressie en materialisme oproepen. Het zou zelfs ons DNA kapot maken.
En daar hielden de nazi's van.
Mondo Leone, uw 'romantic detective' wilde daar meer van weten en ik ben naar dé deskundige op het gebied van toonhoogtes in Nederland gegaan:
Ton Koopman.
Met zijn Amsterdams Barok Orkest is hij een autoriteit op het gebied van oude muziek, die lager gespeeld wordt dan 'moderne' klassieke muziek.
De muziek van Bach wordt door Ton Koopman uitgevoerd met een A van 415 Hz, nog lager dus. Andere oude muziek voert hij uit met een A van 430 Hz.
Ton wist niks van een nazi-complot, waar ik verder ook niks over kan vinden, behalve dat veel mensen dat van elkaar over schrijven. Er is in 1939 inderdaad een Frans congres geweest, maar A 440 werd al lang voor 1939 gebruikt.
Professor doctor Koopman wist wel mij te vertellen dat er in het verleden allerlei hoogtes waren voor de A. Van 390 Hz (bijna een hele toon lager dan 440), wat ook door Bach is gebruikt tot 500 Hz (bijna een hele toon hoger). Muzikanten werden daar gek van, omdat je niet alle instrumenten zomaar zó anders kunt stemmen. Zeker een hobo niet. Op een gegeven moment moet je gaan zagen. Vandaar dat er besloten is te standaardiseren.
Waarom zouden gevoelige, onfascistisch mensen, wat muzikanten toch over het algemeen zijn, niet voor deze heilzame frequentie hebben gekozen?
In de muziek is er altijd een spanning tussen laag spelen wat warm en groot klinkt (hardrock bands stemmen hun gitaren over het algemeen een halve toon lager) en hoog spelen wat briljant en hard is.
Of als je focust op de nadelen: laag is wollig, hoog is schel.
Of, als je het vanuit de muzikant ziet, laag is een beetje soepig. Hoog springt er uit.
Ton noemde het voorbeeld van de beroemde cellist Rostopovich die zijn cello willens en wetens ietsje hoger (445 Hz) stemde dan het orkest. Zodat hij nét briljanter klonk dan de rest. Normaal gesproken zou dat vals zijn, maar door het ruime gebruik van vibrato valt het niet op.
Dirigenten schijnen zich ook te ergeren aan het feit dat violisten en blazers de neiging hebben om te hoog te spelen.
Het is de geldingsdrang. Er letterlijk bovenuit willen steken. Als je de strijkers op 442 Hz uit wil laten komen dan laten dirigenten stemmen op een hobo met 440 Hz. Ook muzikanten bestaan voor het grootste deel uit water, maar schijnen toch vooral de hoogte in te willen. Maar er spelen ook nog andere zaken mee die bepalen op welke hoogte er gespeeld wordt.
De cellist Bruce Haynes, die het boek The Story of "A" heeft geschreven en die Ton Koopman goed kende, omdat hij voor het schrijven van dit boek bij hem gelogeerd heeft, belde Ton een keertje op met een vraag:
Ik heb twee opnames van jou, spelend op hetzelfde kerkorgel. Bij de ene opname is de hoogte van de A 415 Hz en bij de andere 430. Hoe kan dat?
Toen vroeg Ton: heb je gekeken naar welk seizoen het was? Zomer en winter, een verschil van dag en nacht.
Misschien moeten de mythbusters eens kijken naar de nazi-complot-A... maar ik geloof er helemaal niks van.